Biografia patrona

Andrzej Frycz Modrzewski,  Andrzej Fricius Modrevius (ok. 1503-1572), najwybitniejszy pisarz polityczny epoki staropolskiej, wyraziciel idei odrodzenia, reformator społeczny, teolog. Potomek niezamożnej rodziny szlacheckiej, dziedziczny wójt gminy Wolbórz. Studia w Akademii Krakowskiej.

Przyjął niższe święcenia kapłańskie i pracował w kancelarii prymasa J. Łaskiego a potem biskupa poznańskiego J. Latalskiego (1523-1529). Następnie w służbie bratanka arcybiskupa – prymasa, humanisty J. Łaskiego. Przez dłuższy czas mieszkał w Niemczech. W Wittenberdze zetknął się z M. Lutrem i jego kręgiem. Jego protektor Łaski zakupił po śmierci Erazma z Rotterdamu (1536) bibliotekę filozofa, polecając przewiezienie jej do Polski Fryczowi Modrzewskiemu
1541 w Krakowie, zaprzyjaźnił się z grupą humanistów – protestantów. 1547 sekretarz i dyplomata Zygmunta Augusta. 1553 osiadł w dziedzicznym Wolborzu, ale popadłszy w konflikt z władzami kościelnymi szukał opieki na dworze hetmana J. Tarnowskiego. Wziął go w obronę król, zaopatrując w list żelazny.

Twórczość

W ostatnich latach życia atakowany jako heretyk, zbliżył się do myśli kalwińskiej, zwłaszcza ariańskiej oraz do kręgów reformacyjnych. 1543 napisał po łacinie traktat Lascius, czyli o karze za mężobójstwo, który wraz z trzema następnymi, dotyczącymi tego samego problemu, wydał w latach 1545-1546.
W Mowie Perypatetyka Prawdomówcy (1545) wystąpił przeciwko zakazowi posiadania ziemi przez mieszczan. Naraził się Kościołowi publikując 1546 mowę, argumentującą za wysłaniem na sobór trydencki delegacji świeckiej obok duchownej.
Swe najważniejsze dzieło O poprawie Rzeczypospolitej (wydanie częściowe po łacinie w Krakowie 1551, całość w Bazylei 1554, częściowy przekład polski z łaciny 1577) poświęcił programowi przebudowy państwa w kierunku równości wszystkich obywateli wobec prawa, monarchii scentralizowanej, laicyzacji wychowania i oświaty itp. W pośmiertnie wydanej rozprawie Silvae quator (1590) ostro skrytykował niedemokratyczne stosunki w Kościele, domagając się także równouprawnienia różnych wyznań i dając wyraz irenizmowi (zasada Erazma z Rotterdamu, głosząca pokój i zgodę między religiami). Zyskał międzynarodowy rozgłos.

Jak doszło do wyboru patrona?

II Liceum Ogólnokształcące otrzymało nową nazwę – Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Zmiana nazwy szkoły wywołała prawdziwą burzę w mieście. Kombatanci chcieli by szkoła nazywała się Józefa Piłsudskiego. Były naciski z zewnątrz. Mówiono, że szkoła imienia Hanki Sawickiej nie przystoi miastu. Nauczyciele postanowili znieść nazwę.

10.03.1999r. na zebraniu Rady Samorządu podano listę kandydatów patrona naszej szkoły. Oto ci kandydaci:

1. Innocenty Libura
2. Władysław Weber
3. Andrzej Frycz Modrzewski
4. Zbigniew Herbert
5. Współpracy polsko-francuskiej
6. Józef Piłsudski

W celu zopiniowania kandydatury zarządzono przeprowadzenie głosowania. Spośród 892 uczniów w głosowaniu wzięło udział 607 uczniów. Z sali padły jeszcze inne propozycje ze strony uczniów. Mianowicie: Maria Curie-Skłodowska, Krzysztof Kieślowski, Hanna Ordonówna oraz Halina Konopacka. Oto wyniki przeprowadzonych wyborów:

1. Hanna Ordonówna – 178 głosów
2. A.F. Modrzewski – 146 głosów
3. Krzysztof Kieślowski – 78 głosów
4. M. Curie-Skłodowska – 68 głosów
5. Innocenty Libura – 65 głosów
6. Władysław Weber – 22 głosy
7. Józef Piłsudski – 33 głosy
8. Zbigniew Herbert – 17 głosów

Rada Samorządu podjęła uchwałę o przyjęciu propozycji nadania naszej szkole imienia Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Uchwałę podjęto jednogłośnie, po konsultacji propozycji Rady Pedagogicznej.

Andrzej Frycz Modrzewski to osobowość europejskiego formatu. Wszechstronnie wykształcony, erudyta i pragmatyk działający z równym powodzeniem w kraju, jak i poza jego granicami. Pisarz polityczny bezkompromisowo dążący do poprawy Rzeczypospolitej nie poprzez przedstawianie wizji utopijnych (tak popularnych w renesansie, choćby w twórczości Morusa), lecz poprzez popularyzację idei, które gdzie indziej miały się pojawić dopiero w przyszłości (koncepcja obrony wolności i godności jednostki, postulaty tolerancji i ekumenizmu). To człowiek dialogu, doceniający wagę dysputy, polemiki i perswazji, umiejący słuchać nie tylko sojuszników, ale także przeciwników politycznych. Postawa Andrzeja Frycza Modrzewskiego to przykład konsekwentnej realizacji etosu humanisty, to dowód jego niezwykłej przenikliwości i kultury politycznej oraz obywatelskiej. Pisarstwo stało się dla niego formą służenia ludziom, dochodzenie do prawdy – jego życiowym celem. Próba rozstrzygania sporów przed trybunałem rozumu poprzez dialog i mediację – to zasady jego postępowania. Andrzej Frycz Modrzewski to zwolennik irenizmu, wyznawca humanistycznego ideału jedności chrześcijaństwa. Koncepcja dotycząca konieczności wzajemnych ustępstw dogmatycznych w celu osiągnięcia zgody między wyznaniami była bardzo potrzebna ówczesnej Polsce, państwu wielonarodowemu i wielowyznaniowemu. Podziwiana przez cudzoziemców polska tolerancja – zdaniem J. Tazbira – bardziej rozsławiła Polskę niż zwycięstwo pod Grunwaldem i unia lubelska. Gdy próbujemy ocenić poglądy (demokratyzm, irenizm, ekumenizm) i działalność Frycza z perspektywy współczesności – ten renesansowy humanista wydaje się nam niezwykle nowoczesny. Ważne staje się przede wszystkim jego przeświadczenie o zależności między moralnością społeczeństwa a losami państwa i jego pomyślnością. Warto podjąć tę myśl – zwłaszcza w szkole, w pracy z młodzieżą.